☝ 1οΕργαστήριο Δεξιοτήτων: Δε μαλώνω, δε μαλώνω, μια αγκαλιά μεγάλη απλώνω

Τα εργαστήρια δεξιοτήτων που από φέτος εντάχθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας στα επίσημα προγράμματα όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης, αφορούν επίκαιρες θεματικές ενότητες με δραστηριότητες και εκπαιδευτικό υλικό κατάλληλα διαμορφωμένο για κάθε ηλικιακή ομάδα.

  Το πρώτο εργαστήρι με το οποίο ασχοληθήκαμε  φέτος, ανήκει στη θεματική ενότητα:

 Ζω καλύτερα - ευ ζην. 

Ο τίτλος του είναι "Δε μαλώνω, δε μαλώνω, μια αγκαλιά μεγάλη απλώνω"

Φτιάχνουμε την "μπέρτα της δύναμης"

και αφορά στον σχολικό εκφοβισμό.

Η πρόληψη περιστατικών σχολικού εκφοβισμού και βίας αποτελούν σημαντικό παράγοντα τόσο για την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, όσο και για  τη σχολική επιτυχία των μαθητών.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για όλα τα παιδιά να βρίσκονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια και προστασία, θεωρήσαμε κατάλληλο να ξεκινήσουμε με το εργαστήριο αυτό, που με συστηματικό τρόπο, θα βοηθήσει τα παιδιά στην αναγνώριση, πρόληψη και στην αντιμετώπιση του φαινομένου της σχολικής βίας, με σκοπό να αποκτήσουν ψυχική ανθεκτικότητα και να μπορούν να ανταποκριθούν σε αγχoγόνες καταστάσεις και σε ενδεχόμενες καταστάσεις βίας. Επιπλέον  να γίνουν ικανά να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και τις δημοκρατικές αξίες, να συνειδητοποιήσουν  τη σπουδαιότητα του παρατηρητή στην αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού  ώστε να υπάρχει  πρόληψη συγκρουσιακών καταστάσεων ανάμεσα στα παιδιά, ενδυνάμωση των σχέσεων φιλίας μεταξύ τους και  υιοθέτηση αξιών και στάσεων κατά της βίας και υπέρ του σεβασμού του άλλου. 

 

Στο πρόγραμμα αυτό που θα αναπτύξουμε προτείνονται διαφορετικές προσεγγίσεις.  

 Η διάρκεια του εργαστηρίου είναι από τις αρχές του Οκτώβρη μέχρι το τέλος του Νοέμβρη.

Στην αρχή  της θεματικής αυτής,  γίνεται με καταγραφή των αντιλήψεων και των  ιδεών των παιδιών για το φαινόμενο της βίας και του εκφοβισμού, με τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών και  αναφέρουν στην ομάδα εάν κάτι ανάλογο τους έχει συμβεί, τι ένιωσαν, πώς αντέδρασαν κ.τ.λ.

 

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΛΕΞΗ ΒΙΑ Ή ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Στη συνέχεια δημιουργούνται ομάδες από παιδιά που δεν παίζουν συχνά μαζί , στην αρχή 2 παιδιών και μετά 4 παιδιών.

Γίνεται ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των μελών αυτών των ομάδων, με ζωγραφική από κοινού, ζωγραφική και περιγραφή του ενός για τον άλλον, εύρεση από κοινού ονόματος και συμβόλου  της ομάδα τους και  σχεδιασμός του.

Αποφασίζουν ποιος θα σχεδιάσει τι, ποιος θα γράψει την λέξη, ποιος θα είναι αυτός που κάθε φορά θα εκπροσωπεί την ομάδα όταν χρειαστεί!

ΑΣΚΗΣΗ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ
 ΜΕΤΑΞΥ ΚΑΠΟΙΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΙ

  

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΣΙΚΟΥ ΕΙΝΑΙ:

ΟΜΑΔΑ1-ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΑΝ "ΘΑΛΑΣΣΑ"

ΟΜΑΔΑ2-ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΑΝ "ΒΡΑΧΟΣ"

ΟΜΑΔΑ3-ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΑΝ "ΙΠΠΟΤΗΣ"

ΟΜΑΔΑ 4-ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΑΝ"ΚΑΣΤΡΟ"

Και οι ομάδες του ολοημέρου είναι:

• Η γαλάζια ομάδα των ελεφάντων
  

 

• Η πορτοκαλί ομάδα των λιονταριών

  

• Η κόκκινη ομάδα των φιδιών
  

 

• Η κίτρινη ομάδα της αρκουδίτσας
  

Διαβάσαμε το βιβλίο "ο νταής του σχολικού" και το επεξεργαστήκαμε μέσα από την ρουτίνα του Κύκλου Διαφορετικών Απόψεων (Circle of Viewpoints). Συζητήσαμε και ρωτήσαμε "τι σημαίνει νταής;" Σχολιάσαμε την συμπεριφορά του "νταή" .... Συζητήσαμε για τα συναισθήματα του προκαλεί. Ποιος ή ποιοι το έχουν προκαλέσει; - Ποιος έφταιγε; Γιατί; Ποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα; Ποιος θα ωφεληθεί εάν δοθεί λύση;

Συνεχίσαμε το εργαστήρι μας  με την ρουτίνα Απόδοσης Δικαιοσύνης στο Παρόν, Μέλλον και Παρελθόν (Making it Fair Now - Then - Later). Ζητήσαμε από τους μαθητές να σκεφτούν ιδέες για πράγματα που μπορεί να κάνει να κάνει μια κατάσταση δικαιότερη: τώρα, στο μέλλον ή να αλλάξει την κατάσταση γι 'αυτόν και να γίνει δίκαιη κατά το παρελθόν. Έτσι η κάθε ομάδα κλήθηκε να συγκεντρώσει ιδέες για δράσεις σχετικές με: 

α) αποφυγή του περιστατικού στο παρελθόν: Τι θα μπορούσε να είχε κάνει ο Αριστοτέλης για να αποφύγει αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση; 

β) επίλυση του περιστατικού στο παρόν: Τι θα συμβουλεύαμε τον Αριστοτέλη να κάνει για να τον αντιμετωπίσει;

Τα παιδιά ζωγράφισαν το κομμάτι της ιστορίας που εντυπωσίασε τον καθένα ξεχωριστά, τα συνθέσαμε και φτιάξαμε ένα μικρό βίντεο με τα έργα των παιδιών.

Τα παιδιά συμπέραναν πως όλα θα ήταν καλύτερα αν τα παιδιά της ιστορίας εξέφραζαν τα συναισθήματά τους από την αρχή και αν χρησιμοποιούσαν ευγενικές λέξεις. Έτσι φτιάξαμε όλοι μαζί το "βάζο με τις γλυκιές κουβέντες" και υποσχεθήκαμε να τις χρησιμοποιούμε πάντοτε για να κάνουμε τη ζωή μας καλύτερη και πιο γλυκιά!

 

Τέλος, αποφασίσαμε να φτιάξουμε και ένα συμβόλαιο προκειμένου να προλάβουμε  ανάλογα περιστατικά στο μέλλον. Παρατηρήσαμε εικόνες με διάφορες συμπεριφορές, τις ξεχωρίσαμε σε επιτρεπτή και ανεπίτρεπτη συμπεριφορά και στη συνέχεια βάλαμε τις υπογραφές μας στο κάτω μέρος του συμβολαίου για να δηλώσουμε τη δέσμευσή μας στο συμβόλαιο της τάξης μας. 

Στη συνέχεια  διαβάσαμε σταδιακά το σενάριο «Μιμή η κουταλαφτού» και το προσεγγίσαμε μέσω του εκπαιδευτικού δράματος χρησιμοποιώντας τις παρακάτω τεχνικές:  

• Παγωμένη εικόνα: Τα παιδιά "στήνουν" το σώμα του φίλου τους όπως φαντάζονται πως κάθεται στην άκρη της αυλής η Μιμή μετά την κοροϊδευτική συμπεριφορά που δέχθηκε εκεί!

Σκυμμένος!

Χέρια στα μάτια για να μην βλέπει κανένα!

Με το χέρι στο κεφάλι

Έτοιμος να χτυπήσει αυτόν που την κοροϊδεύει

Ρόλος στον τοίχο: Σε ένα μεγάλο χαρτί τα παιδιά σχεδιάζουν το περίγραμμα της Μίμης. Καθώς εξελίσσεται το δράμα τα παιδιά εκφράζουν και η εκπαιδευτικός καταγράφει, εντός του περιγράμματος, σκέψεις και συναισθήματα του ρόλου και εκτός του περιγράμματος, σκέψεις και συναισθήματα δικά τους ή άλλων προσώπων του δράματος για το ρόλο.

 

• Ομαδική ζωγραφική: Οι συμμετέχοντες δημιουργούν από κοινού μια ζωγραφιά με τους χώρους και τα πρόσωπα του δράματος.

 

Τα παιδιά ζωγραφίζουν την αυλή του σχολείου της Μιμής με τα παιδιά που είναι το καθένα διαφορετικό, όπως της είχε πει ο Μπάμπης.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ανακριτική καρέκλα: Η νηπιαγωγός για να μην επιβαρύνει συναισθηματικά κανένα παιδί αναλαμβάνει τον ρόλο του Γιάννη που κορόιδεψε την Μιμή και αφού "επιδείξει¨ την βίαιη συμπεριφορά του τα παιδιά τον τοποθετούν σε μία καρέκλα και εκφράζουν τα συναισθήματά τους.

Διάδρομος συνείδησης: Στην συνέχεια οι ομάδες συζητούν όλα αυτά που έγιναν και σκέφτονται  τι πρέπει να πουν στον Γιάννη για να τον κάνουν να αλλάξει συμπεριφορά.

Έτσι ο "Γιάννης" ξανακάθεται" στην καρέκλα και τα παιδιά γύρω του του λένε τις προτάσεις που σκεφτήκανε. Ακούγονται: Θα σε κυνηγήσουμε μέχρι να φύγεις έξω, θα σε κοροϊδεύουμε και εμείς, δεν θα σε έχουμε φίλο θα μείνεις μόνος σου, δεν θα γελάμε άλλο με αυτά που λες!!!!

• Λύση - Αναστοχασμός:  τα παιδιά λένε τις λέξεις  που θα έλεγαν στη Μιμή, για να της δώσουν δύναμη να αντιμετωπίσει το παιδί που τη στενοχωρεί!  Γράψαμε και κολλήσαμε τις δυνατές αυτές λέξεις πάνω στη μπέρτα της για να γίνει κι αυτή σούπερ δυνατή!
  

Τα παιδιά διατυπώνουν τις λέξεις της δύναμης και διαλέγουν το χρώμα της καθεμιάς, αφού καταγραφούν τα κολλούν στην μπέρτα της Μιμής που είναι η αρματωσιά των συναισθημάτων και των αξιών

• Τελετουργία: Τα παιδιά αποφασίζουν ότι  δεν πρέπει να κοροϊδεύουν και να χτυπούν ο ένας τον άλλον και έτσι στήνουν γλέντι με χορό και τραγούδι στην αυλή του σχολείου της Μιμής για να γιορτάσουν τη συμφιλίωσή τους.
  

Σε επόμενη δραστηριότητα  δουλέψαμε με τη ρουτίνα του έντεχνου συλλογισμού Βλέπω- Σκέφτομαι- Αναρωτιέμαι τον πίνακα του MattMahurin με τίτλο «Bullying». 

 Τα παιδιά παρατηρούν τον πίνακα και μαντεύουν τα συναισθήματα των δύο κοριτσιών!

Παρατηρούν  το τοπίο, ότι η μικρή είναι στην άκρη ενός γκρεμού, ότι έχει τα χέρια της πίσω, ότι η μεγάλη έχει τα χέρια της μπουνιές και  άρα είναι θυμωμένη και υποθέτουν τι να της λέει, τι να κρύβει πίσω η μικρότερη, τι να αισθάνεται κ.τ.λ. Παρατηρούν επίσης ότι υπάρχουν και οι σκιές άλλων παιδιών που βλέπουν! Λένε ότι τα παιδιά αυτά μπορεί να γελούν αλλά δεν είναι χαρούμενα!! Μάλλον είναι λυπημένα! Η μικρότερη νιώθει φόβο, μοναξιά ενώ η μεγαλύτερη έχει θυμό, νεύρα και θέλει να χτυπήσει την μικρή, ακόμη και να την σπρώξει στον γκρεμό!

 Ζωγραφίσαμε τι μπορεί να έχει γίνει πριν από αυτό που δείχνει ο πίνακας και τι να γίνεται άραγε μετά.

Στην συνέχεια αφού συζητήσαμε αυτά που έχουν σκεφτεί τα παιδιά προτείνουν λύσεις για να τα βρουν τα δύο κορίτσια. Με τη βοήθεια της Μεθοδολογίας των 6 καπέλων της σκέψης του DeBono  αναλύσαμε τις προτάσεις που διατυπώθηκαν και ποιες από αυτές είναι εφικτές και ποιες όχι.

Καταλήγουμε στον σημαντικό ρόλο που μπορούν να παίξουν οι σκιές και τι μπορούν να κάνουν για  να σταματήσουν αυτόν τον καβγά! Τα παιδιά λένε: Πρέπει να μιλήσουν στην μεγαλύτερη και να υπερασπιστούν την μικρή και τις πουν να ζητήσουν συγγνώμη η μια από την άλλη και να γίνουν φίλες, αλλά αν δεν σταματήσουν να τρέξουν να το πουν στην μαμά της μικρής! Επισημαίνουμε πως πρέπει πάντα να μιλάμε  και να ζητάμε βοήθεια!

 Συζητούμε τι πρέπει να κάνουμε αν δεχθούμε επιθετική συμπεριφορά παρακολουθούμε βίντεο και βλέπουμε μια λίστα με καταγεγραμμένες συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν στην τάξη μας αυτό το διάστημα.

Μετά από όλα αυτά αποφασίσαμε για τα 4 βήματα που πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση που κάποιος έχει ενοχλητική συμπεριφορά και φτιάξαμε μαζί με τα παιδιά κι έναν κατάλογο-βιβλίο με  βήματα αντιμετώπισης της βίας, συνοψίζοντας όσα έχουμε μάθει.(Τεχνική των Μικρών Βιβλίων στην τάξη Φρενέ)

Μιλήσαμε για τη φιλία, διαπιστώσαμε πόσο ωραίο και σπουδαίο είναι να έχεις φίλους

 και όλοι μαζί φτιάξαμε την καρδιά της φιλίας και γράψαμε λέξεις που έχουν σχέση με την φιλία

 

Συνεργαστήκαμε και φτιάξαμε και μια καρδιά με υλικά της φύσης που μαζέψαμε από την αυλή του σχολείου μας!

Μάθαμε πολλά για τη φιλία και βία... Κι αποφασίσαμε να σας τα πούμε με ένα τραγουδάκι, γιατί τα τραγούδια λένε πάντα την αλήθεια! Ο τίτλος του είναι "Δε μαλώνω, δε μαλώνω", το ζωγραφίσαμε, το ηχογραφήσαμε και είναι έτοιμο!

  

 

Διαβάσαμε το βιβλίο: «Τα χέρια δεν είναι για να δέρνουμε», χορέψαμε με το τραγούδι των Locomondo «Χέρια σαν κι αυτά..»   κι αφού ζωγραφίσαμε τι μπορούν να κάνουν τα δικά μας χέρια, αποφασίσαμε να φτιάξουμε μια αφίσα προκειμένου να ενημερώσουμε τα παιδιά της περιοχής μας για όλα αυτά που μάθαμε και να τους προτείνουμε να κάνουν το ίδιο!

 

Σε επόμενη δραστηριότητα, τα παιδιά επέλεξαν ένα παιδί και μίλησαν όμορφα για κείνο. Τα ωραία τους λόγια τα καταγράψαμε και ο καθένας ανέλαβε να φτιάξει μια ζωγραφιά για τον φίλο- την φίλη του.

 Τέλος  αποφασίσαμε να φτιάξουμε από έναν ακόμη   κατάλογο-βιβλίο με τα βήματα αντιμετώπισης της βίας, να τα ζωγραφίσουμε και να τα δώσουμε στα παιδιά του δημοτικού σχολείου, ώστε να βοηθήσουμε  κάθε παιδί να ξέρει τι μπορεί να κάνει όταν αντιμετωπίσει εκφοβισμό και βίαιη συμπεριφορά.

Επίσκεψη στο δημοτικό σχολείο με τα παιδιά της Α' Δημοτικού

Αλλά και τα παιδιά του δημοτικού μας παρουσίασαν το δικό τους Εργαστήριο Δεξιοτήτων για την υγιεινή διατροφή και ανταλλάξαμε γνώσεις, ιδέες και δωράκια!

 

Τα αποτελέσματα αυτής της θεματικής ενότητας αξιολογούνται από τα παραγόμενα έργα των παιδιών και από το εάν επιτεύχθηκαν τα προσδοκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα αλλά και από καταγραφές των απόψεων, των συναισθημάτων και των αξιών που ίσως διαμορφώθηκαν (ρουτίνα σκέψης «Τότε Σκεφτόμουν – Τώρα Σκέφτομαι»

Τα παιδιά λένε πως τα συναίσθημα που κυριαρχούσε ήταν λύπη για αυτά που μπορούν να κάνουν κάποια παιδιά σε άλλα, το ευχάριστο ήταν ότι τα περισσότερα παιδιά είπαν ότι θα μιλήσουν και θα αντιδράσουν αν κάτι τέτοιο τους συμβεί!

   Επίσης ετοιμάσαμε και αφίσες για να τις κολλήσουμε στη γειτονιά του σχολείου για μάθουν κι άλλοι αυτά που ξέρουμε εμείς!

Γράφουμε συνθήματα για την βία:

ΟΧΙ ΦΟΒΟ-ΟΧΙ ΒΙΑ-ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΦΙΛΙΑ

Σκεφτήκαμε και προτείναμε σύμβολα για την φιλία και καταλήγουμε στην αποτύπωση των δύο δαχτύλων του δείκτη και του μεσαίου να κρατιούνται ως φίλοι, όπως τα δαχτυλάκια μας ενωμένα συνεργάζονται για να κάνουν κάτι μαζί!!!

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΦΙΛΙΑΣ!

 Τη μία αφίσα μας την κολλήσαμε στο σουπερμάρκετ της γειτονιάς μας και την άλλη στο βιβλιοπωλείο.

Τα παιδιά έξω από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς φωνάζουν τα συνθήματα κατά της σχολικής βίας και σχηματίζουν το σύμβολο της φιλίας με τα δαχτυλάκια τους!

 

 

 Το πρόγραμμά μας τελείωσε και μάθαμε πολλά! Τώρα ξέρουμε και δεν θα τα ξεχάσουμε ποτέ!